Có rất nhiều tranh cãi xoay quanh vấn đề duyệt web riêng tư. Có thể bạn sẽ nghe được những lời khuyên khác nhau như việc sử dụng VPN để tắt cookie hoặc lựa chọn duyệt web ở chế độ riêng tư trong trình duyệt bạn chọn. Nhưng vấn đề được đặt ra là công cụ nào thực sự hoạt động hiệu quả? Và cách thức hoạt động như thế nào? Sự thật là mỗi công cụ đều có điểm mạnh khác nhau.
Để hiểu thêm về cách hoạt động của các công cụ này, trước tiên bạn phải biết nguyên nhân nào dẫn đến việc bị theo dõi và thu thập thông tin.
Địa chỉ IP
Đây là một dãy số thường do nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) đưa ra nhằm giúp bạn có thể truy cập vào internet. Bất kỳ trang web nào bạn truy cập đều ghi lại địa chỉ IP của bạn, dùng để nhận dạng người dùng.
Tài khoản bạn đã dùng để đăng nhập: Các công ty như Instagram hoặc Facebook sử dụng dữ liệu của bạn để theo dõi các hoạt động của bạn trên các trang web tương ứng, cùng với các trang web khác, nhờ vào mã nhúng. Về cơ bản, những dịch vụ như Google Analytics hoặc nút “Like” có thể theo dõi các hoạt động duyệt web của bạn.
Cookie
Đây là các tệp văn bản nhỏ do các trang web tạo ra để lưu trữ thông tin, bao gồm cả những tùy chọn của bạn trên các trang web. Web sẽ rất khó vận hành tốt nếu không có cookie, nhưng đôi khi cookie cũng được sử dụng để theo dõi người dùng cho mục đích quảng cáo.
Dấu vân tay trực tuyến hoặc chuỗi tác nhân người dùng: Dữ liệu này bao gồm tất cả thông tin mà máy tính của bạn gửi đến các máy chủ web khi truy cập vào trang web đó, bao gồm trình duyệt, hệ điều hành bạn đang sử dụng và những nội dung bạn đang theo dõi.
Ngoài ra, vẫn tồn tại những phương pháp khác có thể theo dõi bạn mọi lúc mọi nơi, nhưng đây là những công cụ theo dõi chính mà chúng tôi đưa ra trong bài viết này. Việc nên sử dụng công cụ bảo mật nào là thích hợp nhất phụ thuộc vào nhu cầu của bạn. Đừng bỏ lỡ bài viết chi tiết bên dưới để cùng tìm hiểu thêm về các công cụ khác nhau mà bạn có thể sử dụng để duyệt web ở chế độ riêng tư, bao gồm những việc nên và không nên làm để bảo vệ quyền riêng tư của bạn.
Private browsing: Ngăn trình duyệt web theo dõi bạn
Ưu điểm: Mở phiên trình duyệt mới không đăng nhập vào bất kỳ tài khoản nào và không sử dụng cookie. Hoạt động ở chế độ duyệt web riêng tư cũng sẽ không được thêm vào lịch sử trình duyệt của bạn.
Nhược điểm: Không thể ngăn các trang web theo dõi địa chỉ IP của bạn.
Nếu bạn muốn duyệt web ở chế độ riêng tư mà không bị theo dõi hoạt động thì Private browsing chính là công cụ tuyệt vời không nên bỏ lỡ.
Tuy tính năng này có các tên gọi khác nhau trên các trình duyệt khác nhau- trên Chrome, nó được gọi là Incognito, và trên Microsoft Edge, nó có tên là InPrivate- nhưng cơ chế hoạt động tương tự nhau. Bạn có thể thoải mái duyệt web mà không cần lo lắng các hoạt động trong cửa sổ đó được lưu lại trong lịch sử trình duyệt. Bất kỳ tài khoản nào bạn đã đăng nhập trong các cửa sổ trình duyệt khác đều không được đăng nhập trong cửa sổ duyệt web riêng tư, tức là bạn sẽ không bị theo dõi với tư cách là người dùng của các trang web đó. Cookie của bạn cũng không sao lưu khi duyệt web ở chế độ riêng tư.
Vì vậy, việc duyệt web ở chế độ riêng tư sẽ giúp bạn truy cập vào các trang nhanh chóng mà không bị theo dõi bởi tài khoản hoặc cookie. Tuy nhiên, bất kỳ trang web nào bạn truy cập vẫn có thể lưu giữ bản ghi địa chỉ IP nên bạn không thể tránh khỏi việc bị nhận dạng.
Do Not Track: Yêu cầu các trang web không theo dõi bạn
Ưu điểm: Yêu cầu các trang web không theo dõi bạn.
Nhược điểm: Không thể ngăn chặn các trang web theo dõi bạn.
Vào phần Settings trong trình duyệt và bạn sẽ tìm thấy tùy chọn Do Not Track. Xét về lý thuyết, có thể bạn sẽ cho rằng việc bật tính năng này sẽ ngăn các trang web theo dõi bạn hoàn toàn, nhưng thực tế lại không hoạt động tốt như kỳ vọng.
Công cụ này cung cấp cho người dùng một cài đặt tùy chọn để họ có thể báo cáo mỗi khi bị theo dõi. Các trang web sẽ đồng ý không giám sát những người dùng này nữa, cho phép họ tự kiểm soát những thông tin của mình.
Nhưng thật đáng tiếc, danh sách các trang web tôn trọng Do Not Track lại rất ít; nên việc bật tính năng này sẽ không giúp ích được nhiều cho việc che giấu danh tính của bạn.
Vẫn có một số sự lựa chọn thay thế cho tính năng Do Not Track giúp ngăn chặn các trình theo dõi, thông dụng nhất trong số đó có lẽ là Ghostery and Privacy Badger. Đây là tiện ích mở rộng, thông báo cho bạn khi bị theo dõi trên các trang web và cho phép bạn chặn trình theo dõi ấy.
Virtual Private Network (VPN): Ẩn địa chỉ IP của bạn
Ưu điểm: Ẩn địa chỉ IP và mã hóa lưu lượng truy cập của bạn.
Nhược điểm: Không thể ngăn chặn thông tin truy cập của bạn lưu lại trong nhật ký bởi VPN hoặc bất kỳ trang web nào bạn đang sử dụng; bạn vẫn sẽ bị theo dõi bởi cookie, tài khoản người dùng và chuỗi tác nhân người dùng.
Bạn không thể sử dụng web mà không có địa chỉ IP, vì các trang web sẽ không biết nơi gửi thông tin bạn yêu cầu và gián đoạn kết nối internet của bạn. Tuy vậy, bạn vẫn có thể che đi địa chỉ IP của mình bằng dịch vụ VPN. Mạng cục bộ sẽ chỉ nhìn thấy một kết nối VPN an toàn và duy nhất. Và việc sử dụng VPN có thể giúp bạn thoát khỏi việc bị giám sát bởi nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP).
Tuy nhiên, lưu ý rằng đây không phải là giải pháp tối ưu cho tất cả các hoạt động theo dõi tiềm năng. Ví dụ: Đăng nhập vào Google sẽ cho phép công ty đó theo dõi hoạt động của bạn bằng tài khoản. Hơn nữa, việc sử dụng VPN không thể bảo vệ bạn khỏi bị theo dõi bởi cookie hoặc chuỗi tác nhân người dùng.
Bên cạnh đó, không phải tất cả các VPN đều được tạo ra như nhau. Một số đã công khai cam kết không lưu giữ nhật ký hoạt động của người dùng, trong khi một số khác không thực hiện điều đó. Ngoài ra, trong quá trình bảo mật, vẫn có một vài trường hợp lộ danh tính người dùng trên nhiều VPN cấp cao nhất.
Một số dịch vụ dễ sử dụng có thế mạnh về bảo mật được đề xuất bao gồm NordVPN và Private Internet Access, nhưng việc lựa chọn dịch vụ nào lại tuỳ thuộc vào quyết định của mỗi người dùng.
Tor: Truyền thông tin truy cập của bạn qua nhiều máy chủ trung gian khác nhau
Ưu điểm: Mã hóa và truyền thông tin qua nhiều máy chủ trung gian khác nhau.
Nhược điểm: Không thể giúp bạn ẩn danh bên ngoài trình duyệt Tor.
Sử dụng VPN chỉ là một lựa chọn để che khuất địa chỉ IP của bạn; ngược lại, Tor lại có phương thức hoạt động hoàn toàn khác. Dịch vụ này mã hóa thông tin truy cập và địa chỉ IP của bạn trước khi truyền sang các máy chủ trung gian được chọn ngẫu nhiên. Mọi thứ cũng sẽ được mã hóa lại ở mỗi bước, giúp ngăn chặn việc theo dõi thông tin truy cập web.
Để bắt đầu, bạn cần tải xuống trình duyệt Tor. Sau đó, hãy sử dụng bất cứ khi nào bạn muốn tránh bị theo dõi bởi địa chỉ IP của mình.
Các cơ quan chính phủ và tin tặc thường cố theo dõi thông tin truy cập của một đối tượng thông qua Tor, nhưng cho đến nay, các sai sót trong vấn đề bảo mật hầu hết đến từ phía người dùng. Vì vậy, Tor khuyên bạn một số điều như sau:
Không tải tệp torrent qua Tor: Dẫn đến việc tiết lộ địa chỉ IP của bạn bằng cách này hay cách khác.
Không bật bất kỳ plugin trình duyệt nào trong Tor: Các plugin như Adobe Flash được biết là có khả năng tiết lộ địa chỉ IP.
Sử dụng các phiên bản được mã hóa của các trang web bất cứ khi nào có thể: Tor trở thành tiêu chuẩn với HTTPS Everywhere chỉ vì lý do này. Chương trình này cho phép mã hóa trên bất kỳ trang web nào cung cấp nó.
Không mở các tài liệu đã tải xuống bằng Tor: Ít nhất, đừng làm điều này khi đang online. Nó có thể truy cập internet bên ngoài Tor và được sử dụng để theo dõi địa chỉ IP thực của bạn.
Tor là một phương pháp thông minh và đơn giản để duyệt web, giúp bạn bảo mật tốt nhất khi muốn duyệt web riêng tư. Điều này đặc biệt đúng nếu bạn chỉ sử dụng nó trong những trường hợp bắt buộc phải đảm bảo an toàn.
Kết hợp để đạt hiệu quả tối ưu
Có nhiều cách khác nhau để bạn có thể ẩn danh nếu bạn biết kết hợp các công cụ thích hợp. Chúng tôi sẽ đưa ra một vài ví dụ cụ thể như sau:
- Kết hợp VPN và Private browsing: Phương pháp này sẽ che khuất địa chỉ IP của bạn khỏi thế giới bên ngoài đồng thời vô hiệu hóa cookie và đăng nhập của bạn.
- Tor: Đây là một cách tuyệt vời để duyệt web mà không bị theo dõi và bạn có thể bật duyệt web ở chế độ riêng tư trên trình duyệt đó để có thêm một lớp bảo vệ.
- VPN đi kèm Ghostery: Cách này ngăn IP của bạn bị theo dõi và cho phép bạn chặn các tập lệnh theo dõi hoạt động trực tuyến của mình.
Nói tóm lại, mỗi phương pháp trên đều sẽ giúp bạn bảo mật tối đa các hoạt động kinh doanh trực tuyến của mình.
Lời kết: Việc ẩn danh không hề dễ dàng
Ngày nay, việc sử dụng Internet rộng rãi đòi hỏi người dùng nâng cao bảo mật và quyền riêng tư hơn bao giờ hết. Các công cụ chúng tôi đã đề cập ở bài viết trên là nhưng công cụ ổn định và an toàn. Ngoài ra, chúng tôi cũng khuyên bạn nên thường xuyên tra cứu và cập nhật các mối nguy hiểm bảo mật mới nhất để có sự chuẩn bị tốt nhất. Chúc bạn sớm tìm được công cụ phù hợp để thoải mái duyệt web ở chế độ riêng tư nhé.